Jaki teleskop kupić? Niełatwy wybór, zwłaszcza przy ograniczonym budżecie

Teleskop od wielu lat jest jednym z popularniejszych prezentów dla osób, które fascynują się astronomią. Celują w to przede wszystkim rodzice chcący umożliwić dziecku rozwijanie jego pasji. Mówimy tutaj jednak o dość kosztownym przedmiocie, dlatego chcąc uniknąć błędów i wyrzucenia pieniędzy w błoto, warto bardzo analitycznie podejść do kwestii wyboru konkretnego modelu. W naszym poradniku podpowiadamy, jak kupić dobry teleskop i na co należy zwrócić szczególną uwagę.

Dlaczego w ogóle warto zainwestować w teleskop?

Wbrew pozorom teleskop jest ciekawą inwestycją nie tylko dla wielkiego pasjonata astronomii. Otrzymanie takiego sprzętu może dopiero rozbudzić ciekawość kosmosem, dlatego warto wziąć to pod uwagę szukając nietuzinkowego pomysłu na prezent dla dziecka czy seniora. Zwłaszcza starsi ludzie, będący już na emeryturze, mają dużo czasu na obserwację nieba.

Zainteresowanie teleskopami w naturalny sposób rośnie wtedy, gdy media ogłaszają wystąpienie jakiegoś spektakularnego zjawiska kosmicznego. Przykładem może być zaćmienie słońca, deszcz Perseidów czy czerwony księżyc. Wówczas mnóstwo osób rozważa zakup teleskopu, aby móc obserwować te zjawiska w bardzo komfortowy sposób.

Wybieramy dobry teleskop: gdzie go kupić?

Teleskop jest na tyle specyficznym sprzętem, że dobrą praktyką będzie kupienie go w sklepie specjalizującym się w sprzedaży przyrządów do obserwacji nieba. Na pewno warto natomiast unikać ofert na portalach aukcyjnych, zwłaszcza dotyczących bardzo tanich, a rzekomo niezwykle wręcz rozbudowanych teleskopów.

Sprzedawcy bezlitośnie wykorzystują fakt, iż wiele osób kupujących pierwszy teleskop w życiu, nie ma zielonego pojęcia, na co zwrócić uwagę. Łatwo nabierają się więc na typowo marketingowe sztuczki, jak chociażby deklaracja niebotycznego przybliżenia.

Jak kupić dobry teleskop? To jest najważniejsze!

Nie da się kupić dobrego teleskopu bez wcześniejszego określenia oczekiwań użytkownika oraz warunków, w jakich będzie on obserwować niebo. Jeśli ma to być przyrząd dla osoby początkującej, lepiej postawić na możliwie najprostszy teleskop, ale o bardzo dobrej optyce. Nie będą natomiast potrzebne różne elektroniczne gadżety, jak chociażby zdalne sterowanie przybliżeniem.

W sytuacji, gdy szukamy teleskopu dla dziecka, warto skupić się na modelach z niskiej oraz średniej półki cenowej. Nie mamy przecież pewności, że pociecha złapie bakcyla, stąd wydatek rzędu kilku czy kilkunastu tysięcy złotych jest zbyt ryzykowny. Nie wspominając już o tym, że dziecko może przez przypadek przewrócić teleskop, a delikatna optyka nie wytrzyma zderzenia z twardym podłożem.

Bardzo ważne jest również to, aby z góry określić, gdzie będą prowadzone obserwacje. Inny teleskop sprawdzi się podczas oglądania nieba z okna mieszkania (wówczas śmiało można zainwestować w teleskop do postawienia na parapecie), inny z kolei będzie potrzebny do obserwacji w terenie (koniecznie ze stabilnym statywem).

Na co zwrócić szczególną uwagę przy wyborze teleskopu?

Zdecydowana większość kupujących, którzy nie mają w tym zakresie doświadczenia, skupi się na powiększeniu. Tutaj radzimy pamiętać o niezmiennej zasadzie: maksymalne powiększenie to podwojenie średnicy obiektywu wyrażonej w milimetrach. Jeśli więc sprzedawca deklaruje, że teleskop o średnicy 55 mm powiększa obraz 400-krotnie, to zwyczajnie wprowadza klientów w błąd.

Kolejna ważna kwestia to średnica obiektywu. Aby móc cokolwiek w nim zobaczyć, powinna ona wynosić minimum 50 milimetrów, ale jeśli pozwala na to budżet, zdecydowanie warto zainwestować w szerszy obiektyw – jednak nigdy nie powinno się to odbywać kosztem jakości optyki.

Jeśli chodzi o wspomnianą optykę, to tutaj można spotkać się z dwoma rozwiązaniami: teleskopami z optyką szklaną i polimerową. Ta druga niestety nie gwarantuje oczekiwanej jakości obrazu, choć jest masowo stosowana w najtańszych teleskopach. Stąd wybierając przyrząd naprawdę warto sięgnąć nieco głębiej do kieszeni i zainwestować w ten wyposażony w szklaną optykę, np. firmy Zeiss.

Bardzo istotnym elementem teleskopu jest wyciąg okularowy. Tutaj koniecznie trzeba zwrócić uwagę na to, jaka jest jego średnica. Jeśli teleskop został wyposażony w wyciąg 0,98 cala, to ewentualna rozbudowa w przyszłości będzie bardzo problematyczna, ponieważ dla tego standardu praktycznie nie produkuje się już okularów, filtrów księżycowych czy filtrów planetarnych. Lepiej więc zainwestować w teleskop z wyciągiem okularowym o średnicy 1,25 lub 2 cali.

Na koniec sprawdzamy jeszcze wyposażenie teleskopu (ile okularów i jakiej jakości znajduje się w zestawie) oraz stabilność przyrządu, co jest szczególnie ważne w przypadku teleskopów do użytku w domu, stawianych na biurku czy parapecie. Jeśli teleskop ma być użytkowany w terenie, warto zwrócić uwagę na jego masę oraz łatwość rozkładania.

Producenci teleskopów, czyli na które marki warto zwrócić uwagę?

Renomowani producenci teleskopów nie są powszechnie kojarzeni przez osoby nieinteresujące się na co dzień astronomią. Doskonale natomiast znają te marki pasjonaci tej dziedziny nauki. Na liście szczególnie polecanych producentów teleskopów można umieścić firmy:

• Sky-watcher
• Celestron
• Levenhuk
• Bresser

Cena teleskopu, czyli ile kosztuje dobry teleskop?

I tutaj niestety pojawia się problem, ponieważ dobre teleskopy niestety są bardzo kosztowne – przynajmniej w relacji do przeciętnych zarobków w naszym kraju. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że teleskop za kilkaset złotych na pewno nie będzie odpowiednim wyborem dla zaawansowanego fana astronomii. Może wystarczyć dziecku, ale tylko na kilka lat – później trzeba już będzie zainwestować w znacznie droższy model.

Ceny przyzwoitych teleskopów dla początkujących i niewymagających średniozaawansowanych zaczynają się od około 1400 złotych. Im większe oczekiwania, tym poprzeczka finansowa rośnie. Nie jest żadnym problemem znalezienie teleskopów za kilka czy kilkanaście tysięcy złotych. Bardzo wymagający pasjonata astronomii musi się natomiast przygotować na wydatek odpowiadający wartości średniej klasy samochodu.