Jak wybrać olej silnikowy? Co decyduje o jego jakości?

Nie posmarujesz – nie pojedziesz. Stara motoryzacyjna zasada jest dziś tak samo aktualna, jak ponad 100 lat temu, gdy powstawały pierwsze samochody. Olej silnikowy ma kluczowy wpływ na trwałość i bezawaryjność jednostki napędowej. Wniosek jest prosty: nie należy na nim oszczędzać. Ponieważ jednak większość polskich kierowców korzysta z usług niezależnych warsztatów i kupuje środek smarny we własnym zakresie, bardzo często pojawiają się wątpliwości, jaki olej silnikowy wybrać? Warto tutaj kierować się kilkoma fundamentalnymi zasadami, które przybliżamy w naszym poradniku.

Dlaczego wybór oleju silnikowego jest tak ważny?

Olej silnikowy pełni nie tylko funkcję smarną. Jego podstawowym zadaniem jest również chłodzenie jednostki napędowej, która w trakcie pracy jest narażona na bardzo wysokie temperatury. Olej odprowadza nadmiar ciepła, zapewniając optymalne warunki dla kluczowych elementów silnika, w tym cylindrów, zaworów, wałka rozrządu. Dodatkowo olej uszczelnia komorę spalania i jest nośnikiem różnych zanieczyszczeń, które muszą zostać „wyłapane” przez filtr oleju.

Oleje dostępne na rynku znacznie różnią się między sobą. Chodzi nie tylko o klasę lepkości, ale także dodatki uszlachetniające, które mają za zadanie poprawiać parametry pracy jednostki i chronić ją przed przedwczesnym zużyciem. Stąd tak ważne jest, aby nie stosować pierwszego-lepszego oleju, ale wyłącznie ten, który jest zalecany przez producenta samochodu.

Ważne!

Równie istotna jak wybór odpowiedniego oleju silnikowego jest jego regularna wymiana, oczywiście zgodnie z wytycznymi producenta. W większości współczesnych samochodów interwał wymiany wynosi 20.000 kilometrów lub 1 rok. Jeśli więc przejeżdżasz mniej kilometrów, pamiętaj o tym, aby stawić się na wymianę oleju najpóźniej 12 miesięcy od ostatniej usługi. 

Specyfikacja oleju silnikowego to podstawa

Zdecydowana większość właścicieli samochodów żyje w przekonaniu, że jedynym kryterium wyboru oleju silnikowego jest klasa lepkości – np. 5W30. To zbyt daleko idące uproszczenie. W rzeczywistości oleje o identycznej klasie lepkości mogą być zupełnie innymi produktami, przeznaczonymi do różnych silników.

Dlatego pierwszym, na co należy zwrócić uwagę przed zakupem oleju silnikowego jest zajrzenie do książki obsługi samochodu i upewnienie się, jaką klasę specyfikacji oleju zaleca producent auta. Przykładowo może to być chociażby specyfikacja VW 500.00, BMW Longlife 04, ACEA A3 itd.

Po ustaleniu rekomendowanej przez producenta klasy specyfikacji oleju, możemy rozpocząć poszukiwania. Marka produktu ma już mniejsze znaczenie – ważne, aby kupić olej znanej firmy i z pewnego źródła. Jeśli zgadza się i specyfikacja i klasa lepkości, można śmiało sięgnąć do portfela i bez obaw zastosować wybrany olej w silniku swojego samochodu.

Problem zaczyna się w momencie, gdy właściciel nie może ustalić specyfikacji oleju – najczęściej jest to spowodowane brakiem historii serwisowej samochodu oraz zgubieniem książki. Z pomocą przyjdzie wówczas Internet. Na stronach sklepów motoryzacyjnych oraz producentów olejów bez trudu można znaleźć wyszukiwarki produktów rekomendowanych do konkretnego silnika.

Czy można zmienić klasę lepkości oleju?

Absolutnie nie powinno się tego robić. W Polsce wciąż pokutuje mit, że do starszych samochodów, które pokonały już np. ponad 200.000 kilometrów, dobrze jest stosować gęstszy olej, a więc o klasie lepkości 10W lub 15W. To jednak nieprawda.

Jeśli producent samochodu przewidział, że do danego silnika należy stosować olej np. 5W40, to taki „zalewamy” do samego końca, czyli do momentu całkowitego wyeksploatowania jednostki. Opowieści o tym, że gęstszy olej „uszczelnia silnik” można włożyć między bajki. Jeśli występują wycieki oleju z jednostki, to trzeba je usunąć mechanicznie, np. poprzez wymianę uszczelniaczy. Olej natomiast musi mieć dokładnie takie właściwości, jak ten, który został wlany do silnika w fabryce.

Specjalne oleje silnikowe?

Producenci olejów prześcigają się w pomysłach na to, jak przyciągnąć uwagę kierowców. Stąd na rynku pojawiają się coraz oryginalniejsze wersje olejów silnikowych, np. do jednostek zasilanych LPG, z dużymi przebiegami, trzycylindrowych, amerykańskich, japońskich itd. W zdecydowanej większości przypadków jest to zwykły marketing.

Jeśli tylko specyfikacja oleju oraz klasa lepkości zgadzają się z wytycznymi producenta auta, produkt jest markowy i pochodzi z pewnego źródła, to takie informacje wystarczą i nie trzeba już zwracać uwagi na żadne „cudowne” cechy oleju.

Cena oleju silnikowego, czyli ile kosztuje dobry olej silnikowy?

Rozrzut cenowy jest bardzo duży, co wcale nie ułatwia kierowcom podjęcia decyzji. Markowe oleje silnikowe z kategorii produktów syntetycznych kosztują od około 20 złotych za litr, przy czym bez trudu da się znaleźć oleje nawet dwu- i trzykrotnie droższe. Pamiętajmy również, że do kosztu wymiany trzeba doliczyć nowy filtr oleju.

Jeśli chodzi o rekomendowanych producentów oleju, to od wielu lat największym zaufaniem kierowców cieszą się dokładnie te same marki: Castrol, Mobil 1, Valvoline, Total, Liqui Moly, Shell, Motul czy Elf. Śmiało można również sięgać po oleje „fabryczne”, a więc sygnowane logo producenta samochodu (de facto są produkowane przez znane marki olejowe, ale występują pod inną nazwą handlową) – przykładem są oleje GM (Opel), Motorcraft (Ford) czy Toyota.

Gdzie kupić olej silnikowy?

Najważniejsze jest to, aby olej pochodził z pewnego, legalnego źródła. Niestety, na polskim rynku, zwłaszcza w Internecie, można się natknąć na masę podróbek. Zawsze zdradza to podejrzanie niska cena. Osobnym zagrożeniem dla kierowców są stare oleje, najczęściej sprowadzane z zagranicy, gdzie pozbywają się ich autoryzowane serwisy czy hurtownie. Trzeba na to bardzo uważać, zwracając uwagę na datę produkcji oleju (olej zachowuje swoje właściwości do 5 lat, jeśli jest przechowywany w szczelnym zamknięciu).

Najbezpieczniej oczywiście jest kupić olej silnikowy w autoryzowanym serwisie (ASO) producenta samochodu. Problemem jest jednak cena – często wręcz absurdalnie przesadzona. Alternatywnie można więc wybrać sprawdzone hurtownie, lokalne sklepy motoryzacyjne oraz sprzedawców online, którzy cieszą się dobrymi opiniami.