Jak wybrać lornetkę? Co sprawdzić przed zakupem?

Teoretycznie wybór lornetki to bardzo prosta sprawa: ot, musi dobrze leżeć w dłoni i przybliżać obraz ze znacznej odległości. Gdy jednak zaczniemy analizować taki zakup w szczegółach, to okaże się, że trudno jest wskazać jeden, uniwersalny model. Jeśli szukasz lornetki, która spełni Twoje oczekiwania w zakresie chociażby jakości obrazu i funkcjonalności, to przygotuj się na dłuższe wertowanie oferty rynkowej. Chcemy nieco ułatwić Ci sprawę, dlatego w naszym poradniku podpowiadamy, jak wybrać lornetkę i na jakie elementy trzeba zwrócić uwagę przed zakupem.

Rodzaje lornetek

Lornetka jak lornetka? Błąd! W rzeczywistości sprzęty dostępne na rynku różnią się między sobą chociażby przeznaczeniem, a także szczegółami konstrukcji. Podstawowy podział, który warto znać, to:

• Lornetki proste – najpopularniejsze, bo też najtańsze. Swoją nazwę zawdzięczają temu, że są relatywnie proste konstrukcyjnie, a przy tym dość uniwersalne. Lornetki prostej można używać chociażby do podziwiania akrobacji samolotowych, oglądania koncertu czy występu teatralnego.
• Lornetki peryskopowe – nazywane również lornetkami nożycowymi. Ich konstrukcja składa się z dwóch peryskopów, które są ze sobą połączone statywem w kształcie litery V. Lornetki peryskopowe bardzo dobrze sprawdzają się do obserwacji znacznie oddalonych obiektów.
• Lornetki pryzmatyczne – najbardziej zaawansowane konstrukcyjnie, ale też gwarantujące najlepszą jakość obrazu. Jak sama nazwa wskazuje, stosuje się w nich pryzmat.

Zatrzymajmy się na moment przy lornetkach pryzmatycznych, bo akurat one cieszą się największym zainteresowaniem osób szukających porządnego sprzętu np. do obserwacji nieba czy zwierząt. Istnieją dwa rodzaje pryzmatów stosowanych w takich lornetkach:

1. Pryzmat Porro – ta konstrukcja polega na tym, że pryzmaty nie znajdują się w jednej linii z obiektywem, dzięki czemu lornetka jest uniwersalna (nie trzeba jej dobierać dokładnie pod kątem własnego rozstawu oczu).
2. Pryzmat Roof – stosowany w tzw. lornetkach dachowych, znacznie bardziej skomplikowany i przy tym droższy w produkcji. Pryzmat i okular są tutaj ustawione w jednej linii, dzięki czemu lornetka zachowuje niewielki rozmiar.

Obiektyw

Kluczowy element każdej lornetki, od którego w dużej mierze zależy jakość widzianego obrazu. W dużym uproszczeniu można napisać, że im większy obiektyw tym lepiej, ponieważ duża soczewka zbiera więcej światła – poprawia to rozdzielczość i jasność obrazu. Jakość obiektywu jest zdecydowanie najważniejszym kryterium wyboru lornetki i na tym nie warto oszczędzać – między innymi zwracamy uwagę, ile soczewek zastosowano w danym obiektywie (w topowych lornetkach jest ich kilka).

Okular

Okular jest niezbędny, aby ludzkie oko mogło dostrzec obraz przekazywany przez obiektyw. W tańszych lornetkach zawsze stosuje się pojedynczą soczewkę, natomiast w modelach z nieco wyższej półki – trzy. Topowe lornetki oferują pięć soczewek, co gwarantuje najwyższy realizm obrazu.

Jak wybrać lornetkę? Powiększenie

Dla większości osób szukających lornetki najważniejszym parametrem jest powiększenie. Owszem, ma to znaczenie, ponieważ decyduje o funkcjonalności lornetki. Pamiętajmy jednak, że wartość powiększenia jest ściśle związana ze średnicą obiektywu – pisząc obrazowo: im lornetka lepiej przybliża, tym jest większa, a więc i mniej poręczna.

Szukając lornetki do uniwersalnych zastosowań warto więc skupić się na modelach, które posiadają obiektyw o średnicy między 25 a 63 mm. Chcąc wiedzieć, jakie przybliżenie oferuje dany model, zwracamy uwagę na kombinację liczb, np. 8 x 42. Oznacza to, że lornetka przybliża obiekt ośmiokrotnie przy obiektywie o średnicy 42 mm.

Czym jest odstęp źrenicy wyjściowej?

Ten parametr określa, jak daleko może się znajdować ludzkie oko od okularu, aby można było poprawnie dostrzec obraz. Uznaje się, że optymalna wartość to 20 mm lub więcej. Szczególną uwagę powinny na to zwrócić osoby, które noszą okulary korekcyjne – w takiej sytuacji konieczność bardzo ścisłego przyłożenie lornetki do szkieł byłaby po prostu niewygodna.

Pole widzenia

Lornetka jest w gruncie rzeczy sprzętem optycznym, a więc nie ma co liczyć na to, że zapewni dokładnie taką samą jakość widzenia, jak ludzkie oko. Przybliżając obiekt automatycznie zawęża się pole widzenia. Dobra lornetka w znacznym stopniu niweluje ten efekt. Wybierając konkretny model należy więc zwrócić uwagę na to, jakie oferuje liniowe i kątowe pole widzenia – im większe, tym lepiej.

Co jeszcze trzeba wziąć pod uwagę wybierając lornetkę?

Istotnym kryterium wyboru lornetki jest sposób regulacji ostrości. Można się spotkać z regulacją centralną (za pomocą jednego pokrętła) lub indywidualną (z dwoma pokrętłami). To drugie rozwiązanie będzie lepsze dla osób mających znaczne różnice w wadzie wzroku w obu gałkach ocznych.

Dobra lornetka powinna oferować funkcję autofocusa, czyli automatycznego ustawiania ostrości przy szybkiej zmianie kierunku patrzenia. Jest to świetna opcja chociażby dla myśliwych czy osób szukających lornetki na koncerty.

Dodatkowo radzimy zwrócić uwagę na rodzaj szkła zastosowanego w obiektywie (polecane jest szkło BaK4), rodzaj muszli, czyli gumowego zabezpieczenia okularu (producenci oferują np. muszle dla osób noszących okulary korekcyjne) czy wypełnienie układu optycznego gazem szlachetnym (argonem lub azotem) – zapobiega to parowaniu. W niektórych sytuacjach przydatna może być także wodoodporność oraz wyjście na statyw.

Producenci lornetek

Do grona najbardziej renomowanych producentów lornetek oraz układów optycznych stosowanych w lornetkach zaliczymy firmy:

• Leica
• Carl Zeiss
• Olympus
• Nikon
• William Optics
• Eschenbach
• Swarovski

Lornetki tych marek są drogie, ale warte swojej ceny – niektórzy z wymienionych producentów oferują np. wieczystą gwarancję.

Cena lornetki, czyli ile trzeba zapłacić za dobrą lornetkę?

Przedział cenowy jest bardzo szeroki. Najtańsze, a co za tym idzie najprostsze lornetki ze słabym układem optycznym (nierzadko soczewki są wykonane z plastiku!) można kupić już za kilkadziesiąt złotych. Przyzwoity sprzęt renomowanego producenta (podstawowy model) to wydatek rzędu od około 150 złotych wzwyż.

Topowe lornetki, wyposażone w pryzmat typu Roof oraz nadające się chociażby do obserwacji nieba, potrafią kosztować grubo ponad 10 tysięcy złotych.